Tag Archives: φυσικοθεραπεια

Ινομυαλγία – Μήπως πάσχετε και δεν το ξέρετε?

Posted on by
1

Ζώντας με ινομυαλγία … μια προσωπική υπόθεση

Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, ήμουν πάντοτε ένα εύθραυστο παιδί. Κι από μικρή ηλικία, αν και αγοροκόριτσο, ένιωθα συχνά πόνους στο σώμα μου και όλοι με θεωρούσαν ιδιαίτερα ευαίσθητη και παραπονιάρα. Μετά από δώδεκα χρόνια πόνου, κόπωσης και αλλεπάλληλων επισκέψεων σε γιατρούς, επιτέλους δικαιώθηκα. Tον Οκτώβριο του 2007, είχα τη διάγνωση που φοβόμουν, αλλά ενδόμυχα επιθυμούσα. Δεν ήμουν εγώ υπερβολική, αλλά η πάθησή μου αόρατη. Εδώ και 4 χρόνια λοιπόν, αγχώνομαι, ηρεμώ, πονάω, κουράζομαι, πέφτω και ξανασηκώνομαι, με άλλα λόγια προσπαθώ να ζω με ινομυαλγία.

Έχοντας η ίδια σπουδάσει εξελικτική ψυχολογία, ανέκαθεν ενδιαφερόμουν για τη λειτουργία του εγκεφάλου, την ψυχολογία, καθώς και τις ασθένειες / διαταραχές που δυστυχώς πλήττουν πολύ κόσμο. Για αυτό αποφάσισα να μεταφέρω τις γνώσεις μου και την εμπειρία μου και σε άλλους. Θα σας μιλήσω για μια κοινή, αλλά άγνωστη στην Ελλάδα ρευματολογική πάθηση. Μιας πάθησης που το όνομα, δεν είχα ξανακούσει έως τον Οκτώβριο του 2007, που διαγνώσθηκα με αυτήν.

 

 

 

 Ποια είναι τα συμπτώματα της ινομυαλγίας?

 

Αρχικά υπάρχει πόνος παντού, νιώθεις λες και σε έχουν δείρει και γενικώς αισθάνεσαι μια απίστευτη κούραση. Δεν έχεις κουράγιο να κάνεις πράγματα και το χειρότερο δεν κοιμάσαι τα βράδια, άρα δεν ανανεώνεσαι. Με άλλα λόγια έχεις διάχυτο μυοσκελετικό πόνο στους μύες, τένοντες και ινώδεις ιστούς, αίσθημα κόπωσης και διαταραχές ύπνου. Η ινομυαλγία ανήκει στα «σύνδρομα μεγεθύνσεως του πόνου» (pain amplification syndromes) και ως πάθηση σχετίζεται με το άγχος (stress-related illness), όχι ως προς την αίτια εμφάνισής της, αλλά γιατί κατά κανόνα γιατί τα συμπτώματα επιδεινώνονται με το άγχος, τη ψυχική πίεση και κατάπτωση. Παρουσιάζεται επίσης ευαισθησία κάποιων σημείων σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματος. Ο πόνος της ινομυαλγίας μπορεί να εμφανιστεί ως άλγος, βαθύς σκελετικός πόνος, τσίμπημα από βελόνες, κάψιμο, μαχαιριά, δυσκαμψία, μυρμήγκιασμα, πρήξιμο, δόσεις ηλεκτρισμού, καθώς και αίσθημα πιασίματος από υπερκόπωση, αδυναμία κ.λ.π. Οι μυς μπορεί να δημιουργούν την αίσθηση ότι έχουν τεντωθεί ή ότι είναι κουρασμένοι.

 

Φυσικά θα ρωτήσει κανείς «όλοι έχουν τα ίδια συμπτώματα»?

Μπα, εξαρτάται. Εγώ π.χ. όταν ξεκίνησα, πονούσα στα χέρια και στο πάνω μέρος του σώματος, ενώ άλλοι αντιμετώπιζαν πρόβλημα κινητικότητας.

Μπορεί τα συμπτώματα της ινομυαλγίας να διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά σίγουρα το κοινό σύμπτωμα είναι ένα: πονούν παντού. Υπάρχουν στιγμές που ο πόνος είναι μέτριος και άλλες που είναι τόσο δυνατός που γίνεται ανυπόφορος. Ο πόνος, τα συμπτώματα κλπ είναι ανάλογα του βαθμού που εμφανίζει κανείς την πάθηση, το χρονικό διάστημα εμφάνισης της πάθησης προ αγωγής κι από την συνύπαρξη ή όχι άλλων παθήσεων. Συνδυάζεται συνήθως με άλλες συνδυασμένες νοσηρότητες. Σε μερικές περιπτώσεις, ήδη προϋπάρχουν ρευματικές παθήσεις, όπως Λύκος, Σκλήρυνση κατά πλάκας, Ρευματοειδής Αρθρίτιδα, Σύνδρομο Sjogren, Νόσος του Lyme κ.α. (δευτεροπαθής ινομυαλγία). Ακόμα όπως και στην πρωτοπαθή ινομυαλγία (όπου είναι η μόνη πάθηση, πχ. στην δικη μουπεριπτωση)  υπάρχουν κάποια βασικά κοινά συμπτώματα πέρα από τον πόνο, τις διαταραχές ύπνου και την έντονη σωματική κόπωση όπως:

    • πόνος που μεταναστεύει σε διάφορα σημεία του σώματος,
    • δυσκαμψία ιδιαίτερα έντονη το πρωί,
    • διαταραχές ύπνου, 
    • δυσκολία να αποκοιμηθεί κανείς,
    • αίσθημα ανεπαρκούς ξεκούρασης και ανανέωσης από τον ύπνο,
    • έντονη σωματική κόπωση,
    • έλλειψη ενέργειας/αντοχής,
    • μυρμήγκιασμα,
    • μούδιασμα,
    • νευροπαθείς πόνοι
    • μυοσκελετικοί πόνοι και σπασμοί, 
    • ημικρανίες
    • παρουσία πολλών σημείων τοπικής ευαισθησίας (όπως αυχένας, σπονδυλική στήλη, ώμοι, πλάτη, ισχία, μέση),
    • κακή κυκλοφορία ή πρήξιμο στα χέρια και τα πόδια,
    • αφηρημάδα και δυσκολία συγκέντρωσης (γνωστικές λειτουργικές αδυναμίες, 
    • ημικρανίες,
    • δυσλειτουργία του νευροενδοκρινικού συστήματος.

    Φυσικά μπορεί να τύχει να συνυπάρχουν κι άλλα συμπτώματα, όπως: ευαισθησία σε ήχους, μυρωδιές, δυνατά φώτα, σύνδρομα πόνου σε διάφορα μέρη του σώματος, μορφές αρθρίτιδας, επικονδυλίτιδα, οσφυαλγία, παθήσεις του θυρεοειδή αδένα, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, κολίτιδα, κακή ή μελαγχολική διάθεση, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης  βουητό στα αυτιά,κροταθογναφικό σύνδρομο κ.λ.π. 

    Μετά έρχεται το θέμα του ύπνου! 

    Αχ τι καλά να πέσω στο κρεβατάκι μου, να χαλαρώσουν κι αυτοί οι σπασμοί στην πλάτη. Αμ δε! Γιατί δυστυχώς, δεν τίθεται θέμα να κοιμηθείς καλά! Ο βαθύς ύπνος (στάδιο IV της nonREM), διακόπτεται από άλφα κύματα (RΕΜ φάση: κύματα αφύπνισης) με αποτέλεσμα το σώμα να μη χαλαρώνει και να ξυπνάς το πρωί με πόνους και κούραση. 

    Πως γίνεται η διάγνωση, εφόσον δε φαίνεται από τεστ αίματος ή ακτινογραφίες και μαγνητικές? 

    Επιτέλους αυτή η κατά κόσμον «αόρατη πάθηση» έγινε ορατή όταν το 1990, τοΑμερικανικό Κολέγιο Ρευματολογίαςκαθιέρωσε τα διαγνωστικά κριτήρια της ινομυαλγία ως εξής: 

    • Ιστορικό διάχυτου άλγους, που διαρκεί τουλάχιστον 3 μήνες, και αφορά και στα τέσσερα τεταρτημόρια του σώματος και 
    • Ύπαρξη 11 – 18 ευαίσθητων σημείων (tender points) όπου όποια πίεση βάρους 4 κιλών προκαλεί πόνο (οι άνθρωποι που δεν έχουν ΙΝΜ δεν πονούν σε αυτά τα σημεία). . ….εγώ που έχω 16 ευαίσθητα σημεία, κερδίζω τίποτα?

    Η ινομυαλγία είναι δύσκολο να διαγνωσθεί επειδή πολλά από τα συμπτώματά της μιμούνται τα συμπτώματα άλλων ασθενειών, όπως Lyme, Λύκο, Σκλήρυνση κατά πλάκας, η μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα κ.α.

     

     Υπάρχουν προβλήματα?Η ινομυαλγία είναι μια μορφή εξωαρθρικού ρευματισμού, χωρίς συγκεκριμένη αιτία δημιουργίας. Δεν υπάρχει φλεγμονονή αλλά χτυπάει τους μυς, τους ιστούς και τους συνδέσμους και αποτελεί μια νόσο που δύσκολα εντοπίζεται. 

     

     

    Για πολλά χρόνια, θεωρείτο μια «σχεδόν αόρατη πάθηση» ακόμα και στους ιατρικούς κύκλους (σε μενα, αραια και που φαινονται καποιοι σπασμοι, βλ. φωτογραφιες), δυστυχώς η διάγνωση συνήθως καθυστερεί περίπου 5 χρόνια από τη στιγμή που εμφανίζονται τα συμπτώματα, με αποτέλεσμα να προσθέτει επιπλέον άγχος στους ήδη νοσούντες. Καθώς δεν συνοδεύεται από ορατές, εξωτερικές ενδείξεις, οι άνθρωποι του περιβάλλοντος των παθόντων συχνά είναι εριστικοί, καταπιεστικοί και άθελά τους επιβαρύνουν πολύ τους ασθενείς.

    Κι ας μη συζητήσουμε καν το θέμα των εξόδων για τακτικές εξετάσεις και φαρμακευτική αγωγή. Και ακόμα περισσότερο την ανικανότητα κάποιων ασθενών να κερδίσουν τα προς το ζήν μέσω εργασίας και την αδυναμία του κράτους να προνοήσει για αυτούς με πολιτικές πρόνοιας και σε αρκετές περιπτώσεις, με αναπηρικές συντάξεις. Τουλάχιστον έγινε επιτέλους μια πρόταση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μακάρι να προωθηθεί το θέμα το συντομότερο δυνατόν*. 

     

     

    Γνωρίζουμε τι φταίει?

     

    …μπορεί να μην έχουμε αιτιολογία για την εμφάνιση της ινομυαλγίας γι’αυτό και η περιγραφή της ως σύνδρομο, αλλά μετά από έρευνες βρέθηκε ο πίθανος ένοχος: τοκεντρικό νευρικό σύστημα. Επιστήμονες πιστεύουν ότι υπάρχει μια ανωμαλία στον τρόπο με τον οποίο το σώμα αντιδρά στον πόνο, και ιδιαίτερα μια έντονη ευαισθησία σε ερεθίσματα. Ένας αυξανόμενος όγκος στοιχείων δείχνει ότι αλλοιώσεις στο κεντρικό νευρικό σύστημα δύναται να συμβάλουν στους πόνους της ινομυαλγίας.

     

    Δυσλειτουργία νευροδιαβιβαστών, μεταβολές στην νευροενδοκρινική δραστηριότητα ευθύνονται για τον πόνο, το άγχος, την κόπωση που προκαλεί η ινομυαλγία. Παρατηρούνται επίσης χαμηλότερα του φυσιολογικού, επίπεδα των νευροδιαβιβαστών «σεροτονίνη» και «νοραδρεναλίνη» (νορεπινεφρίνη) που σχετίζονται με την αντίληψη του πόνου, ρύθμιση του ύπνου, διάθεση, άγχος, κλπ. και ιδιαίτερα υψηλή συγκέντρωση στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό ασθενών, της ουσίας Ρ που ευθύνεται με τη σειρά της για τη μεγιστοποίση του πόνου και την υπεραισθησία του δέρματος και των μυών, όσον αφορά στα επώδυνα ερεθίσματα. 

     

     

    Η ινομυαλγία μπορεί να σχετίζεται με αλλαγές στον μεταβολισμό των μυών, όπως μειωμένη ροή αίματος, που προκαλεί κούραση και μειωμένη δύναμη. Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι ο πόνος την ινομυαλγίας μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι ο εγκέφαλος δεν παράγει αρκετή σεροτονίνη, ντοπαμίνη, ή GABA κατά τη διάρκεια του ύπνου με αποτέλεσνα να μην χαλαρώσουν οι μυς του ασθενούς, κι αυτό με τη σειρά του δημιουργεί επώδυνη ένταση στους μυς, ενώ συχνά δημιουργούνται κόμποι στους μυς στα ευαίσθητα σημεία. Ο ύπνος δεν βοηθάει στην ανάκτηση δυνάμεων, οπότε ο ασθενής δεν αισθάνεται ανανεωμένος και είναι συχνά πιο κουρασμένος το πρωί απ’ ό,τι ήταν πριν κοιμηθεί. Το έναυσμα για την έναρξη της ινομυαλγίας μπορεί να αφορά σε προϋπάρχουσα πάθηση, σε κάποιο τραυματικό γεγονός, π.χ. τραυματισμό, σοκ, ακόμα και γέννα σε κάποιους ή μία κάκωση. 

     

    Υπάρχει θεραπεία?

     

    Η ινομυαλγία είναι χρόνιο νόσημα, με εξάρσεις και υφέσεις κι ο καθένας το βιώνει εντελώς διαφορετικά και σε διαφορετικό βαθμό, αρά εφόσον δεν υπάρχουν κοινά συμπτώματα, η σωστή αγωγή γίνεται πάντα σε προσωπική βάση. Πολλοί επιλέγουν να υιοθετήσουν απλά μια σωστή διατροφή, ηρεμία, τεχνικές χαλάρωσης όπως κολύμπι / υδροθεραπεία σε ζεστό νερό, μασάζ (myofascial release technique), deep tissue massage και εναλλακτικές θεραπείες. Σίγουρα πρέπει να κρατάμε το σώμα μας ευλίγιστο με διατάσεις/ελαφριά γυμναστική ώστε οι μυες να γυμνάζονται όσο είναι δυνατό. Ένας καλός φυσικοθεραπευτήςμπορεί να σας βοηθήσει στα παραπάνω. 

    Φυσικά, συμπληρωματικά σε όποια φαρμακευτική αγωγή με αναλγητικά εγκεκριμένα για ινομυαλγία και αντικαταθλιπτικά (σε μικρή δόση που στοχεύουν στον νευροπαθή πόνο), η συμβουλευτική θεραπεία, με τη μορφή της γνωστικής/συμπεριφορικής μεθόδου, έχει δείξει πολύ καλά αποτελέσματα. Υπάρχουν αρκετά τρικ ώστε να βοηθηθεί και η σκέψη μεσυνεχή εξάσκηση του μυαλού. Η θετική και αισιόδοξη σκέψη, όμως αποδεδειγμένα βοηθάει! 

     

     

    Δεν υπάρχει θεραπεία που να αντιμετωπίζει πλήρως την ινομυαλγία. Υπάρχουν, όμως πολλές τεχνικές που μπορούν να βοηθήσουν έναν ασθενή να την ελέγξει και να την αντιμετωπίσει. Χαμηλές δόσεις από αντικαταθλιπτικά φάρμακα τη νύχτα αυξάνουν την παραγωγή της σεροτονίνης από τον εγκέφαλο, βελτιώνοντας την ποιότητα του ύπνου και βοηθώντας τους μυς να χαλαρώσουν. Οι ασθενείς με ινομυαλγία μπορεί να βοηθηθούν από έναν συνδυασμό άσκησης, φαρμάκων, βελτίωσης της στάσης του σώματος και χαλάρωσης. Τα συμπληρώματα μαγνησίου είναι συχνά πολύ ευεργετικά για όσους πάσχουν από ινομυαλγία. Και προπαντώς ΜΗΝ ΑΓΧΩΝΕΣΤΕ, πιστέψτε με ξέρω… απέκτησα αυτοάνοσο νόσημα (Λεύκη) μετά τον πανικό και την ταλαιπωρία ετών αμφισβήτησης και κακομεταχείρισης. Όσοι δεν πιστεύουν ή/και επίτηδες επιλέγουν να αγνοούν και να μη μας στηρίζουν, δεν αξίζει να τους δίνουμε σημασία! Ας κοιτάξουμε τους εαυτούς μας, να διαχειριζόμαστε το καλύτερο δυνατόν τους πόνους μας και να θέτουμε τα όρια μας!

    Πιστέψτε με, είμαι παθούσα και ξέρω..

    Image
    Πηγή: http://www.inomyalgia.gr/2009/07/blog-post_29.html 

    Να κάνω κορτιζόνη ή όχι?

    Posted on by
    Απάντηση

     

    Γράφει ο Δρ Ηλιακης Εμμανουηλ Ορθοπεδικος Χειρουργός Ευφρονίου 8 Παγκράτι. τηλ. 2107228340

     

    Ο γιατρός μου συνέστησε έγχυση κορτιζόνης και σκέφτομαι εάν πρέπει να πάω.Την προηγούμενη φορά με είχε βοηθήσει. Εσείς τι νομίζετε;

    Μία συχνή ερώτηση που έχει μόνο μια απάντηση. Τουλάχιστον από μένα. Όχι.

    Ευτυχώς οι υποστηρικτές αυτής της λύσης κορτιζόνη στους τένοντες όλο και μειώνονται. Γιατί;

    Α. Η κορτιζόνη εμποδίζει την αποκατάσταση της τραυματισμένης περιοχής

    Ο συνδετικός ιστός αποκαθίσταται με την διαδικασία της φλεγμονής. Χωρίς τα στοιχεία της φλεγμονής δεν υπάρχει θεραπεία. Η διόγκωση ( οίδημα ) της περιοχής από μια έως τρεις μέρες είναι ο χρόνος που απαιτείται ώστε το σώμα να αρχίσει να αποκαθιστά τη βλάβη. Εάν θέλετε να σταματήσετε την αυτοθεραπεία η την θεραπεία σταματήστε την φλεγμονή . Είναι αυτό ακριβώς που κάνει η κορτιζόνη. Η κορτιζόνη είναι τόσο ισχυρή που εάν αναμειχτεί με ένα αναπλαστικό παράγοντα είναι ικανή να αναστείλει και αυτού την δράση.

    Β. Η κορτιζόνη εμποδίζει την θεραπευτική δράση της Ozonaim

    Να θυμόμαστε το εφαλτήριο σημείο κάθε ίασης. Το σώμα θεραπεύεται με την φλεγμονή. Η διαδικασία της φλεγμονής περιλαμβάνει την φαγοκυττάρωση (κύτταρα του ανοσοποιητικού καθαρίζουν την περιοχή), την αγγειογέννεση (δημιουργία νεόπλαστων αγγείων) και την δημιουργία ινοβλαστών (δημιουργία νέου κολλαγόνου). Όλα αυτά εμποδίζονται από την κορτιζόνη. Η κορτιζόνη επίσης σταματά την μετανάστευση κυττάρων του ανοσοποιητικού εις την τραυματισμένη περιοχή. Αυτή η μετανάστευση και η διαδικασία αποκατάστασης είναι αυτή που προκαλεί τον πόνο. Η κορτιζόνη εμποδίζει αυτήν την διαδικασία γι’ αυτό και ο ασθενής αισθάνεται καλυτέρα. Ο ασθενής που κάνει κορτιζόνη θυσιάζει την ίαση για τον έλεγχο του πόνου του. Αυτή είναι λανθασμένη επιλογή επειδή τώρα έχει μια αποδυναμωμένη δομή που νομίζει ότι είναι καλά. Έτσι συνεχίζει τα σπορ και τις δραστηριότητες του μη συνειδητοποιώντας ότι επιταχύνει την εκφυλιστική διαδικασία.

    Γ. Η κορτιζόνη επιταχύνει την εκφυλιστική διαδικασία

    Η κορτιζόνη,εμποδίζοντας την φυσιολογική θεραπευτική φλεγμονώδη αντίδραση, επιταχύνει την εκφυλιστική διαδικασία στους τένοντες, συνδέσμους και αρθρώσεις εκεί όπου αυτή εγχέεται. Αυτό επίσης δίνει στον ασθενή λανθασμένη αίσθηση σιγουριάς ότι η προβληματική περιοχή θεραπεύτηκε το οποίο όμως δεν είναι αλήθεια. Ο συνδυασμός κορτιζόνης και οι ακολουθούμενες ασκήσεις αποτελούν μια επιπλέον επιβάρυνση για τον χόνδρο. Τελικά εάν σε αυτά προστεθεί και κάποιος αρθροσκοπικός καθαρισμός η ολική αντικατάσταση της άρθρωσης αποτελεί σχεδόν πάντα μονόδρομο.

    Δ. Οι εγχύσεις κορτιζόνης μας γηράσκουν πρόωρα

    Η ozonaim τεχνική αποκαθιστά την βλάβη με την φυσιολογική διαδικασία της φλεγμονής η της υπεροξυγόνωσης (ανάλογα την συγκέντρωση του ιατρικού όζοντος) και προκαλεί τον οργανισμό να διορθώσει μόνιμα την βλάβη όπως θα έπρεπε να είχε ήδη γίνει δίδοντας του νέα προοπτική και όνειρα. Η κορτιζόνη εμποδίζει την πλήρη θεραπευτική διαδικασία. Η καταστολή ενός τραυματισμού αποτελεί την καλύτερη συνταγή ώστε αργότερα στην ζωή του να πονέσει, να λάβει αντιφλεγμονώδη, να υποστεί ακινητοποίηση, χειρουργείο, δηλαδή συνολικά να γεράσει πρόωρα.

    Να θυμάστε πάντα ότι η επιτυχία μιας θεραπείας εξαρτάται

    1) Από την σωστή διάγνωση – γνώση και κατόπιν από την κατάλληλη τεχνική αντιμετώπισης του γιατρού σας

    2) Από την ισορροπημένη διατροφή

    3) Από την ορμονική σας κατάσταση

    4) Από τον τρόπο ζωής σας

    Πνεύμονες και Άσκηση- με την εγκυρότητα του European Lung Foundation

    Aside

    Οι πνεύμονες και η άσκηση

    Η τακτική σωματική δραστηριότητα και η άσκηση βελτιώνουν την ποιότητα ζωής, είτε είστε υγιής είτε πνευμονοπαθής. Πολλοί άνθρωποι συνδέουν την καλή φυσική κατάσταση με τη διατήρηση της υγείας της καρδιάς, την απώλεια βάρους και τη μείωση του κινδύνου ασθενειών όπως ο διαβήτης, ωστόσο η άσκηση συμβάλλει και στη διατήρηση της υγείας των πνευμόνων.

    Αυτό το ενημερωτικό δελτίο εξηγεί πώς η άσκηση επηρεάζει τους πνεύμονες, πώς η αναπνοή επηρεάζεται από τη δραστηριότητα και ποια είναι τα οφέλη της άσκησης για άτομα με ή χωρίς πνευμονοπάθεια.

    Τι είναι η άσκηση και πόσο πρέπει να ασκούμαι;

     

    Κάθε είδους σωματική δραστηριότητα θεωρείται άσκηση.  Μπορεί να είναι κάποια προγραμματισμένη αθλητική δραστηριότητα όπως το τρέξιμο, η κολύμβηση, το τένις ή το μπόουλινγκ, ένα πρόγραμμα γυμναστικής, ή ένα χόμπι όπως η ποδηλασία ή το περπάτημα.

     

    Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει σωματικές δραστηριότητες από την καθημερινότητά σας, όπως την κηπουρική, το καθάρισμα ή τη βόλτα στα μαγαζιά.

    Για να παραμείνετε υγιής, θα πρέπει να ασκείστε σε ήπιο ρυθμό για 30 λεπτά πέντε ημέρες την εβδομάδα. Για ένα υγιές άτομο, η ήπια άσκηση μπορεί να είναι το περπάτημα με ρυθμό 4 έως 6 χλμ. την ώρα. Αν έχετε πρόβλημα με τους πνεύμονές σας, θα πρέπει να περπατάτε τόσο γρήγορα ώστε να σας δημιουργηθεί ελαφρά δύσπνοια.

    Τι συμβαίνει στους πνεύμονές μου όταν ασκούμαι;

    Κατά την άσκηση, ενεργοποιούνται δύο από τα πιο σημαντικά όργανα του σώματος: η καρδιά και οι πνεύμονες. Οι πνεύμονες φέρνουν οξυγόνο στο σώμα, για να του δώσουν ενέργεια και απομακρύνουν το διοξείδιο του άνθρακα, το απόβλητο που προκύπτει κατά την παραγωγή ενέργειας. Η καρδιά διοχετεύει το οξυγόνο στους μύες που κάνουν την άσκηση.

     

    Όταν ασκείστε και οι μύες σας λειτουργούν πιο έντονα, το σώμα σας χρησιμοποιεί περισσότερο οξυγόνο και παράγει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα. Για να αντεπεξέλθει σε αυτή την επιπλέον ζήτηση, η αναπνοή σας πρέπει να αυξηθεί από περίπου 15 φορές το λεπτό (12 λίτρα αέρα) όταν είστε σε ηρεμία, έως και 40–60 φορές το λεπτό (100 λίτρα αέρα) κατά την άσκηση.  Η κυκλοφορία του αίματος επιταχύνεται και αυτή για να μεταφέρει το οξυγόνο στους μύες ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν να κινούνται.

     

    Όταν οι πνεύμονές σας είναι υγιείς, διατηρείτε μεγάλο αναπνευστικό απόθεμα. Μπορεί να λαχανιάσετε μετά από την άσκηση, ωστόσο δεν θα νοιώσετε δύσπνοια. Όταν η λειτουργία των πνευμόνων σας είναι μειωμένη, μπορεί να χρησιμοποιήσετε μεγάλο μέρος του αναπνευστικού σας αποθέματός. Σε αυτή την περίπτωση ίσως λαχανιάσετε, και στη συνέχεια να νιώσετε δυσφορία, αλλά κατά κανόνα δεν υπάρχει κίνδυνος.

    Ποια είναι τα οφέλη της άσκησης;

    Το λαχάνιασμα κατά την άσκηση είναι φυσιολογικό. Ωστόσο, η τακτική άσκηση μπορεί να αυξήσει τη δύναμη και να βελτιώσει τη λειτουργία των μυών σας, κάνοντάς τους έτσι πιο αποδοτικούς. Οι μύες σας θα χρειάζονται λιγότερο οξυγόνο για να κινηθούν και θα παράγουν λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα. Αυτό θα έχει ως άμεση συνέπεια τη μείωση της ποσότητας του αέρα που πρέπει να εισπνεύσετε και να εκπνεύσετε για κάποια άσκηση. Η γυμναστική, επίσης, βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος και δυναμώνει την καρδιά-.

    Η άσκηση θα βελτιώσει τη γενική φυσική και ψυχική σας ευεξία. Μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης άλλων παθήσεων όπως εγκεφαλικό, καρδιοπάθεια και κατάθλιψη.  Η τακτική άσκηση είναι, επίσης, μία από τις πιο σημαντικές παρεμβάσεις για την πρόληψη της εκδήλωσης του διαβήτη τύπου 2.

    Πώς μπορώ να βοηθήσω του πνεύμονές μου να αντεπεξέλθουν στην άσκηση;

    Το σημαντικότερο πράγμα που πρέπει να κάνετε για να διατηρήσετε υγιείς τους πνεύμονές σας είναι να τους φροντίζετε. Το κάπνισμα επηρεάζει την ικανότητα σωματικής δραστηριότητας και την αξιοποίηση των πραγματικών σας δυνατοτήτων. Αν κόψετε το κάπνισμα, πολύ πιθανό να είστε σε θέση να ασκείστε για περισσότερη ώρα μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες από το τελευταίο σας τσιγάρο. Το ενημερωτικό δελτίο του ELF με θέμα «Το κάπνισμα και οι πνεύμονες» μπορεί να σας προσφέρει περισσότερες σχετικές πληροφορίες.

    Μπορεί η άσκηση να δημιουργήσει προβλήματα στους πνεύμονες;

    Στα άτομα που εφαρμόζουν προγράμματα εξαιρετικά έντονης άσκησης, ή που γυμνάζονται τακτικά σε συγκεκριμένους χώρους, υπάρχει το ενδεχόμενο εμφάνισης άσθματος, ή πάθησης που είναι γνωστή ως βρογχική υπεραντιδραστικότητα, κατά την οποία προκαλείται απόφραξη των αεραγωγών μετά από την άσκηση.

    Επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται σε επιβλαβείς ουσίες που βρίσκονται στο χώρο στον οποίο γυμνάζονται, όπως η χλωρίνη στην πισίνα, ή ξηρός παγωμένος αέρας στην πλαγιά της πίστας του σκι. Στους αθλητές αντοχής υπάρχει το ενδεχόμενο εισπνοής περισσότερων επιβλαβών ουσιών στους πνεύμονες, καθώς εκτίθενται σε αυτές τις συνθήκες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Το ενημερωτικό δελτίο του ELF με θέμα «Το άσθμα σε κορυφαίους αθλητές» μπορεί να σας προσφέρει περισσότερες σχετικές πληροφορίες.

    Αν διαπιστώσω κάποιο πρόβλημα, τι πρέπει να κάνω;

    Αυτό που προέχει είναι να γνωρίζετε τα συμπτώματα που συνδέονται με τα προβλήματα των πνευμόνων, όπως είναι ο βήχας, η δύσπνοια ή η κόπωση, και να επισκεφτείτε το γιατρό σας το συντομότερο δυνατό αφού τα διαπιστώσετε.

     

    Όταν επισκεφτείτε το γιατρό σας, μπορεί να σας ζητήσει να κάνετε εξέταση σπιρομέτρησης. Η εξέταση αυτή ελέγχει την αναπνοή σας και βοηθάει τη διάγνωση προβλημάτων στους πνεύμονες. Θα σας ζητηθεί να φυσήξετε μέσα σε μία συσκευή, η οποία μετράει την ποσότητα του αέρα που υπάρχει μέσα στους πνεύμονές σας και πόσο γρήγορα μπορείτε να εκπνεύσετε. Το ενημερωτικό δελτίο του ELF με θέμα «Σπιρομέτρηση» παρέχει περισσότερες πληροφορίες για την εξέταση.

     

    Μπορεί επίσης να σας ζητηθεί να κάνετε μία δοκιμασία άσκησης για να υπολογιστούν οι περιορισμοί σας.

    Άσκηση με χρόνια πνευμονοπάθεια

    Τα άτομα με χρόνια πνευμονοπάθεια μπορούν να βοηθήσουν τη βελτίωση των συμπτωμάτων τους με τακτική άσκηση.

    Αν έχετε χρόνια πνευμονοπάθεια, η σκέψη ότι θα νιώσετε γρήγορα δύσπνοια μπορεί να σας αποθαρρύνει και να μην έχετε ιδιαίτερη διάθεση να ασκηθείτε. Μπορεί να μπαίνετε στον πειρασμό να αποφύγετε την άσκηση επειδή πιστεύετε ότι θα νιώσετε δύσπνοια, αλλά αν ασκείστε λιγότερο, η φυσική σας κατάσταση χειροτερεύει και οι καθημερινές δραστηριότητες δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο.

    Θα πρέπει καλύτερα να ζητήσετε καθοδήγηση από έναν γιατρό ή φυσικοθεραπευτή προτού ξεκινήσετε τις ασκήσεις, έτσι ώστε τα προγράμματα άσκησης να συνάδουν με την ικανότητα σας και να είστε ασφαλής. Όλα τα προγράμματα άσκησης πρέπει να εξελίσσονται σταδιακά ώστε να προλαβαίνει να προσαρμοστεί το σώμα. Αυτό που προέχει είναι να γυμνάζεστε με το δικό σας ρυθμό. Αν φτάσετε σε σημείο να μη μπορείτε να μιλήσετε από το λαχάνιασμα, μειώστε λίγο το ρυθμό, ή αν χρειαστεί κάντε ένα σύντομο διάλειμμα. Όσα περισσότερα κάνετε, τόσα περισσότερα θα μπορείτε να κάνετε!

    Οι διακοπτόμενες ασκήσεις μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τη δύσπνοια. Στην περίπτωση αυτή κάνετε εκ περιτροπής σύντομες ασκήσεις, διάρκειας 1–2 λεπτών, και διάλειμμα ανάπαυσης (ή πιο αργή άσκηση). Η διαδικασία αυτή αποκαλείται «γυμναστική με διαλείμματα».

    Αν η δύσπνοια επιδεινωθεί απότομα ή δεν μειώνεται γρήγορα μετά από την άσκηση, θα πρέπει να πάτε σε γιατρό.

    ΧΑΠ

    Αν έχετε ΧΑΠ, θα έχετε υποστεί βλάβη στους αεραγωγούς. Αυτό σημαίνει ότι όταν εκπνέετε οι αεραγωγοί στενεύουν προτού βγάλετε όλο τον αέρα που υπάρχει μέσα στους πνεύμονες. Πολλά άτομα με ΧΑΠ βρίσκουν ότι όταν σουφρώνουν τα χείλη μπορούν να εκπνέουν πιο αργά και πιο αποτελεσματικά. Μπορεί ακόμα να διαπιστώσετε ότι περπατάτε πιο εύκολα, εάν στηρίζετε τα μπράτσα σας (εάν, λόγου χάρη, στηρίζεστε στο καροτσάκι για τα ψώνια, ή ακόμα και αν κρατάτε τη ζώνη του παντελονιού σας). Οι ασθενείς με βαρεία πνευμονοπάθεια μπορούν να ωφεληθούν από τη χρήση βοηθήματος βάδισης με ρόδες.

    Αν πάσχετε από ΧΑΠ βαριάς μορφής, ίσως δυσκολεύεστε να τροφοδοτήσετε με αρκετό οξυγόνο το σώμα σας. Αν όντως έχετε αυτό το πρόβλημα, ίσως χρειαστεί να παίρνετε συμπλήρωμα οξυγόνου κατά τη δραστηριότητά σας. Ο γιατρός σας θα μπορέσει να εκτιμήσει το βαθμό του προβλήματος προτού ξεκινήσετε κάποιο πρόγραμμα γυμναστικής.

    Διαβάστε το ενημερωτικό δελτίο του ELF με θέμα «Πώς να έχετε μια δραστήρια ζωή με τη ΧΑΠ» για να μάθετε πως μπορείτε να παραμείνετε δραστήριος με την ΧΑΠ.

    Πνευμονική ίνωση

    Αν πάσχετε από πνευμονική ίνωση, διάμεσες πνευμονοπάθειες ή προβλήματα με το θωρακικό τοίχωμα, θα δυσκολεύεστε να εκπτύξετε (αναπτύξετε) τους πνεύμονές σας. Ίσως χρειαστεί να εισπνέετε πιο βαθιά και πιο αργά, για να μπορούν οι πνεύμονές σας να εκπτύσσονται όσο γίνεται περισσότερο.

    Άσθμα

    Αν πάτε σε γιατρό, μπορεί να σας βοηθήσει να ελέγξετε τα συμπτώματά σας. Αν το άσθμα ελέγχεται σωστά, θα μπορείτε να ασκείστε στο ίδιο επίπεδο με ένα υγιές άτομο.

    Ο γιατρός μπορεί να σας γράψει φάρμακα για τον έλεγχο των συμπτωμάτων σας. Τα εισπνεόμενα στεροειδή, ένα κοινό φάρμακο που χρησιμοποιείται από ανθρώπους με άσθμα, είναι το πιο σπουδαίο φάρμακο ελέγχου που μπορείτε να πάρετε. Οι αγωνιστές β2 είναι το καλύτερο φάρμακο για να επιτύχετε γρήγορη και βραχυπρόθεσμη ανακούφιση από τα συμπτώματα.

    Αν είστε αθλητής και ελπίζετε να συμμετάσχετε σε αθλητικές διοργανώσεις, θα πρέπει να ελέγξετε αν το φάρμακό σας αναγράφεται σε λίστα ουσιών φαρμακοδιέγερσης. Για τα περισσότερα φάρμακα του άσθματος (όπως και τα εισπνεόμενα στεροειδή) δεν υπάρχουν περιορισμοί στις αθλητικές διοργανώσεις, ωστόσο θα πρέπει να ελέγχετε κάθε φάρμακο που σκοπεύετε να πάρετε. Αν κάνετε την καλύτερη δυνατή θεραπεία, όσο νωρίτερα γίνεται, θα έχετε την καλύτερη ευκαιρία να αναμετρηθείτε επί ίσοις όροις με τους μη ασθματικούς ανταγωνιστές.

    Μελέτη περίπτωσης: Ο Kjeld Hansen από τη Δανία ολοκλήρωσε το μαραθώνιο της Νέας Υόρκης παρόλο που έχει προβληματικό άσθμα.

    «Είναι δύσκολο να δώσεις κίνητρο στον εαυτό σου να γυμναστεί όταν το 100% των δυνατοτήτων σου δεν συγκρίνεται με αυτό ενός μη ασθματικού. Με το άσθμα μερικές φορές ένιωθα σαν να ανέπνεα μέσα από σφυρίχτρα. Αν δοκιμάσετε να τρέξετε και να σφυρίζετε συγχρόνως, θα καταλάβετε πώς ένιωθα.»

    «Κατά την προπόνηση για τον μαραθώνιο, ένιωθα την αυτοπεποίθησή μου να ανεβαίνει. Ακολουθούσα κατά γράμμα τη θεραπευτική αγωγή μου και γυμναζόμουν τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα. Χάρη στην τήρηση της θεραπευτικής μου αγωγής, κατάφερα να απαλλαγώ από τα συμπτώματα του άσθματος. Με την προπόνηση για τον μαραθώνιο ένιωθα, επίσης, υπέροχα – κατάφερα να σπρώξω των εαυτό μου σε νέα επίπεδα και να βλέπω καθημερινές βελτιώσεις.”

    Γενικές συμβουλές

    • Πάντα να κάνετε πρώτα ζέσταμα για τους μύες σας

    • Βελτιώστε την ευλυγισία σας με διατατικές ασκήσεις

    • Βελτιώστε την αντοχή σας, ώστε να μπορείτε να ασκείστε για περισσότερη ώρα

    • Αυξήστε τη δραστηριότητα με το δικό σας ρυθμό

    • Βελτιώστε τη μυική σας δύναμη (π.χ. με άρση βαρών)

    • Κάνετε αποθεραπεία μετά από την άσκηση, για να επανέρχεται η αναπνοή στα κανονικά επίπεδα

    Να θυμάστε: Η άσκηση μπορεί να αποφέρει πολλά οφέλη και να είναι απολαυστική, ακόμα και με χρόνια προβλήματα υγείας. Ακόμα και αν κάτι φαίνεται δύσκολο στην αρχή, αν πάρετε τα πράγματα ένα-ένα με το δικό σας ρυθμό, σύντομα θα παρατηρήσετε ότι τα συμπτώματα βελτιώνονται.

    Το παρόν υλικό συγκεντρώθηκε με τη βοήθεια των Dr Tierry Troosters, Dr Lieven Dupont, Julia Bott και Kjeld Hansen.

     

    -Ευχαριστώ θερμά το ELF (European Lung Foundation) για τις πολύτιμες πληροφορίες-

    Νόσος, Aρρώστια, Aσθένεια

    Posted on by
    Απάντηση

    Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΥΝΤΑΣ, Επίκουρος καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, Διευθυντής Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής.

    Τρεις λέξεις που οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα και όμως διαφέρουν μεταξύ τους. Οι σύγχρονες προσεγγίσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας έδωσαν τη δυνατότητα να αποσαφηνιστεί το περιεχόμενο και η χρήση των όρων αυτών, που συχνά χρησιμοποιούνται λαθεμένα ή συγχέονται μεταξύ τους.
    Σύμφωνα με το κυρίαρχο βιοϊατρικό μοντέλο, η αρρώστια αποτελεί είτε παρεκτροπή από τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού, με βάση μετρήσιμες βιολογικές παραμέτρους, είτε παρουσία καθορισμένων παθολογικών αλλοιώσεων. Ο προσδιορισμός της γίνεται με τρία κλασικά ιατρικά κριτήρια. Το πρώτο αφορά τα υποκειμενικά ενοχλήματα του αρρώστου, το δεύτερο τον εντοπισμό μιας βλάβης (συνήθως σε επίπεδο οργάνου) και το τρίτο το σύνολο των συμπτωμάτων που συνιστούν μια αναγνωρίσιμη κλινική οντότητα.
    Ετσι, η αρρώστια χαρακτηρίζεται από το ακόλουθο μοντέλο: Αιτιολογία, Παθολογία, Συμπτωματολογία.
    Οι σχέσεις ανάμεσα στην αιτιολογία, την παθολογία και τη συμπτωματολογία είναι άμεσες και σαφώς αιτιακές. Αυτές οι άμεσες αιτιακές σχέσεις καθορίζουν το περιεχόμενο της έννοιας της αρρώστιας, η οποία αναγνωρίζεται και ταξινομείται αναφορικά με τα όργανα και τα συμπτώματα του ανθρώπινου σώματος.
    Η ιατρογενής αυτή προσέγγιση της αρρώστιας εξελίχτηκε σε αντιστοιχία με την πορεία που ακολούθησε ο προβληματισμός για την υγεία, σε όλη την ιστορική διαδρομή του δυτικού πολιτισμού. Όπως η υγεία ταυτίστηκε με την ομαλή λειτουργία της ανθρώπινης μηχανής, έτσι και η αρρώστια αντιμετωπίστηκε ως μηχανική βλάβη, που πρέπει να διορθωθεί.

    Η πρόσφατη προσπάθεια της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) να επαναπροσδιορίσει την υγεία με όρους ολιστικούς, περιλαμβάνοντας την έννοια της ευεξίας, όχι μόνο με τη σωματική αλλά και με την ψυχική και κοινωνική της διάσταση, ήταν φυσικό να οδηγήσει και σε ανάλογες προσεγγίσεις στο φαινόμενο της αρρώστιας.
    Οι σύγχρονες προσεγγίσεις της ΠΟΥ έδωσαν ταυτόχρονα τη δυνατότητα να αποσαφηνιστεί το περιεχόμενο και η χρήση των όρων «νόσος» «αρρώστια» και «ασθένεια», που συχνά χρησιμοποιούνται λαθεμένα ή συγχέονται μεταξύ τους. Η ΠΟΥ προσπάθησε να συμβάλει στην αποσαφήνιση των εννοιών αυτών, εκτιμώντας ότι οι εκδηλώσεις της αρνητικής υγείας μπορεί να αφορούν όχι μόνο το οργανικό επίπεδο αλλά και το λειτουργικό και το κοινωνικό επίπεδο, αποτελώντας παροδικές διαταραχές διαδικασία ή διαταραχές στατικές και εμμένουσες.

    Διαταραχή της διαδικασίας στο οργανικό επίπεδο αποτελεί η νόσος (disease), στο λειτουργικό επίπεδο η αρρώστια (illness) και στο κοινωνικό επίπεδο η ασθένεια (sickness). Οι δε στατικές και εμμένουσες διαταραχές στο οργανικό επίπεδο συνιστούν κατάσταση μειονεκτικότητας (impairment), στο λειτουργικό επίπεδο κατάσταση ανικανότητας (disability) και στο κοινωνικό επίπεδο κατάσταση αναπηρίας (handicap).

    Η νόσος είναι ιατροβιολογική έννοια και αναφέρεται σε παθολογικές βλάβες του ανθρώπινου οργανισμού. Οι βλάβες αυτές εκφράζονται με σημεία (αντικειμενικές διαπιστώσεις παρατηρήσεις) και συμπτώματα (υποκειμενικές ενοχλήσεις), τα οποία είναι δυνατόν να υποστηρίζονται από εργαστηριακά ευρήματα (ακτινογραφίες, βιοχημικές εξετάσεις, κ.ά.). Η αρρώστια είναι έννοια λιγότερο τεχνική από τη νόσο. Εκφράζει την υποκειμενική εμπειρία της νόσου, όταν αυτή προκαλεί ανεπιθύμητες επιπτώσεις ή ενοχλήσεις στον ανθρώπινο οργανισμό (λειτουργικές διαταραχές, πόνο, κακουχία, εξάντληση, κ.ά). Από τις ανεπιθύμητες αυτές επιπτώσεις, οι πιο σημαντικές είναι η αίσθηση της δυσλειτουργίας και του πόνου.

    Η ασθένεια σηματοδοτεί μια κατάσταση κοινωνικής δυσλειτουργίας όταν, εξαιτίας της αρρώστιας, ο κοινωνικός ρόλος του ατόμου στις επαγγελματικές ή κοινωνικές του δραστηριότητες διαταράσσεται και επιβάλλεται ο περιορισμός του κοινωνικά ή χωροταξικά, στο σπίτι ή στο νοσοκομείο. Ένας χειρουργημένος παραμένει ασθενής σε όλο το διάστημα της ανάρρωσης.
    Πάντως, θα πρέπει να τονιστεί πως οι έννοιες της νόσου, της αρρώστιας και της ασθένειας δεν προκύπτουν άμεσα από την εμπειρία, αλλά αποτελούν νοητικές κατασκευές για την ερμηνεία της πραγματικότητας. Γι’αυτό, άλλωστε, προϋποθέτουν συγκεκριμένη ιατρική φιλοσοφία και νοσολογικό σύστημα αναφοράς.

    Αυτός ο ιδεολογικός ιστορικός προσδιορισμός των ιατρικών εννοιών δεν αναιρεί το γεγονός ότι κάθε νόσος είναι παγκόσμια στη μορφή της και στο περιεχόμενο της και ότι έχει επαναληπτική ταυτότητα: η «πνευμονία» θα είναι το ίδιο νόσημα, σε όποιον πολιτισμό και σε όποια κοινωνία κι αν εμφανιστεί.
    Η κοινωνική και ιστορική επίδραση έγκειται κυρίως στον εκάστοτε προσδιορισμό του ορίου μεταξύ φυσιολογικού και μη φυσιολογικού, το οποίο και αποτελεί συνήθως τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ υγείας και αρρώστιας.

    Θυμηθείτε: Όπως η υγεία ταυτίστηκε με την ομαλή λειτουργία της ανθρώπινης μηχανής, έτσι και η αρρώστια αντιμετωπίστηκε ως μηχανική βλάβη, που πρέπει να διορθωθεί.